Μάθημα 32^ο: Η διάκριση παραγωγικής και μη παραγωγικής εργασίας

Οι σελίδες από τον πρώτο τόμο του Κεφαλαίου στις οποίες εισάγεται και αναπτύσσεται πολύ σύντομα η έννοια της παραγωγικής (και μη) εργασίας είναι οι: 193-194 (από την παράγραφο “Έτσι, στο προτσές εργασίας…” μέχρι τη σημείωση 7) και 524-525 (από την αρχή της ενότητας μέχρι και την πρόταση “Για τους φυσιοκράτες όμως η υπεραξία υπάρχει αποκλειστικά με τη μορφή της γαιοπροσόδου”.)

Το ζήτημα αναπτύσσεται επίσης στα “Αποτελέσματα της άμεσης διαδικασίας παραγωγής” (το λεγόμενο 6ο αδημοσίευτο κεφάλαιο του Κεφαλαίου) που έχει εκδοθεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ασυνέχεια (σελ. 128-143) καθώς και στις Θεωρίες για την Υπεραξια (Μέρος Πρώτο σ. 145-324, και σ. 432-463).

Το ζήτημα της παραγωγικής εργασίας στη διαδικασία κυκλοφορίας θίγεται στον 3ο τόμο του Κεφαλαίου στις σελίδες 338-372 (Κεφ. 16 “Το εμπορευματοεμπορικό κεφάλαιο, Κεφ. 17 “Το εμπορικό κέρδος”).

Προφανώς, δεν χρειάζεται να διαβάσετε όλα αυτά (πράγμα αδύνατον μέχρι αύριο). Αρκεί να κοιτάξετε τις λίγες σελίδες που αναφέρονται παραπάνω από τον 1ο τόμο.

Επίσης στέλνουμε τα κείμενα Marx’s Theory of Productive and Unproductive Labour του Ian Gough, το απόσπασμα Productive and Unproductive Labour από την εισαγωγή του Ernest Mandel στην έκδοση του 2ου τόμου του Κεφαλαίου της Penguin, καθώς και το κείμενο του David Harvie: All labour produces value for capital and we all struggle against value.

Αύριο θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε τα βασικά σημεία όσων έχει γράψει ο Μαρξ επί του ζητήματος που δεν είναι και λίγα και να θίξουμε μερικά από τα ερωτήματα που έχουν τεθεί στην τεράστια συζήτηση που παραμένει ανοιχτή τόσο μέσα στο κίνημα όσο και στη μαρξιστική βιβλιογραφία.