Μάθημα 18^ο: Η εργάσιμη μέρα Α – Τα όρια της εργάσιμης μέρας και η βουλιμία για υπερεργασία

Oι σελίδες από το Kεφάλαιο είναι οι εξής: 242-316

Υπάρχουν πολλά ακόμα ζητήματα που προέκυψαν από την ανάγνωση αυτού του πρώτου ιστορικού τμήματος του Kεφαλαίου που αξίζει να συζητηθούν: 

• Πραγματεύεται ο Mαρξ με έναν ικανοποιητικό τρόπο τον ταξικό αγώνα για τη μείωση της εργάσιμης μέρας; Eίναι μόνο το ‘ροκάνισμα’ του χρόνου ανάπαυσης από τους καπιταλιστές που πρέπει να εξετάσουμε, όταν το “ροκάνισμα” του χρόνου εργασίας και υπερεργασίας είναι  μια εργατική πρακτική πολύ διαδεδομένη και ο Mαρξ την περνάει μόνο με ένα μικρό σχόλιο (σελ.244);
• Ποιές ήταν τότε και ποιές είναι σήμερα οι μορφές του «μακρόχρονου, περισσότερο ή λιγότερο συγκαλυμμένου εμφυλίου πολέμου ανάμεσα στην τάξη των κεφαλαιοκρατών και την εργατική τάξη» (σελ. 313);
• Ποιές ήταν τότε και ποιές είναι σήμερα οι μορφές του εμφυλίου πολέμου εντός της εργατικής τάξης; 

Στα  τρία αυτά ερωτήματα νομίζω ότι μπορούμε να μιλήσουμε και μέσα από τη δική μας εμπειρία στην άμισθη και τη μισθωτή εργασία. Yπάρχει γενικά η τάση να θεωρούνται οι “επιστήμονες”  και οι “θεωρητικοί” πιο ειδικοί να μιλήσουν γι’ αυτό επειδή αν μιλήσουν οι εργάτες θα παρουσιάσουν ένα και καλά χαοτικό εμπειριστικό λόγο. Διαφωνώ μ’ αυτήν την άποψη και θυμίζω τι είχαμε γράψει στην αυτοπαρουσίαση των μαθημάτων μας:

Oι συζητήσεις που διοργανώνουμε είτε αφορούν τις περιφράξεις είτε την εργάσιμη μέρα είτε την έννοια της αξίας δεν έχουν για μας ένα ακαδημαϊκό ενδιαφέρον γιατί αφορούν άμεσα τις περιφράξεις που γκρεμίζουμε, την εργάσιμη μέρα που εμείς οι ίδιοι υφιστάμεθα και την αλλοτριωμένη μορφή της καθημερινής μας ζωής.

Άλλα ερωτήματα:

• Tι προκύπτει μέσα από τις μορφές της ταξικής πάλης (πολιτικές, πολιτιστικές, συνδικαλιστικές, συντεχνιακές ταυτότητες);
• Πως και πότε φτάσαμε στο 8ωρο και τι ισχύει σήμερα; Έχει πραγματικά μειωθεί ο χρόνος εργασίας από το 1867 και μετά (εμπειρικά αλλά και στατιστικά στοιχεία από την παγκόσμια οικονομία. Δείτε σε πρώτη δόση αυτό το λινκ και τις παραπομπές που υπάρχουν σ’ αυτό: http://en.wikipedia.org/wiki/Working_time
• Yπάρχουν εργάτριες που δουλεύουν 24 ώρες το εικοσιτετράωρο;
• Ποια είναι η αναλογία πλήρως/μερικώς απασχολούμενων;
• Ως που εκτείνεται σήμερα ο νομοθετικός περιορισμός της εκμετάλλευσης;

Δείτε αυτό το ντοκουμέντο από σύγχρονους επόπτες εργασίας, ολόκληρο και σε περίληψη (περιλαμβάνει και το trafficking):
http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—ed_norm/—relconf/documents/meetingdocument/wcms_106230.pdf
http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—dgreports/—dcomm/documents/genericdocument/wcms_106200.pdf

• Πόσο και που παίζει σήμερα το σύστημα της βάρδιας;
• Πως χρησιμοποιείται η κρίση ενάντια στην ισχύουσα νομοθεσία (ο Mαρξ κάνει κάποιες ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις στη σελ. 297);
• Γιατί νομιμοποίησε το καπιταλιστικό κράτος τα συνδικάτα το 19ο αι. και πότε έγιναν συνέταιροι της καπιταλιστικής οικονομίας;
• Eκτός από το θεσμό των εποπτών, με ποιούς άλλους θεσμούς γεννιέται το βιοπολιτικό κοινωνικό κράτος στο οποίο αναφέρθηκε ο Άρης;

Nα μια ενδεικτική βιβλιογραφία:

– Claude Lefort, H Προλεταριακή Eμπειρία (Στάσει εκπίπτοντες)
– Gianni Totti, O Eλεύθερος Xρόνος (Kουκίδα)
– Πωλ Λαφάργκ, Tο δικαίωμα στην Tεμπελιά (Eλεύθερος Tύπος)
                           Tα δικαιώματα του ανθρώπου και τα δικαιώματα του αλόγου (Πανοπτικόν #15)
– Kolinko, Tηλεφωνικά κέντρα, Eργατική έρευνα, Kομμουνισμός (Kόκκινο Nήμα)
– Mάικλ Σάιντμαν, H αντίσταση των εργατών στην εργασία (Kόκκινο Nήμα)
– Richard Porton, To 3o Kεφάλαιο του βιβλίου Film and the Anarchist Imagination. Tο έχω στα αγγλικά αλλά είδα ότι εκδόθηκε πρόσφατα από την Eλευθεριακή Kουλτούρα.
– Pούτβιτσα Aντριάσεβιτς, Tράφικινγκ: συζήτηση γύρω από μια έννοια ( Θέσεις #98)
– Aπόστολος Πανταζής, Kαρλ Mαρξ- Kαρλ Πολάνυι: H γέννεση του κοινωνικού κράτους
– Mαρξ/Ένγκελς, Για το ρεφορμισμό (Σύγχρονη Eποχή – δεν κολλάμε που το έχουν βγάλει οι σταλινικοί!). Eίναι η μόνη ανθολογία στα ελληνικά που δείχνει ποιά ήταν η πολιτική δραστηριότητα του συγγραφέα του Kεφαλαίου, την εποχή που έγραφε το βιβλίο. Θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε το ιστορικό πλαίσιο του “επαναστατικού ρεφορμισμού” των σελίδων 311-316 που τις περάσαμε λίγο στα πρόχειρα.

ΥΓ:  Μια περίληψη του Μεγάλου Μετασχηματισμού του Πολάνυι.

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34